Este novo paquete de medidas articúlase a través dun Real Decreto-lei que inclúe máis de 50 medidas coas que se complementa a rede de seguridade articulada polo Estado para dar resposta á situación que creou a pandemia. Este novo grupo de medidas conta con tres bloques: en primeiro lugar, apoio ás persoas traballadoras, ás familias, aos consumidores, aos autónomos e aos colectivos máis vulnerábeis, de forma que se poida aliviar a súa situación financeira e os seus gastos fixos, e preservar así unha renda mínima.      En segundo lugar, impúlsanse iniciativas para soster o tecido produtivo e o emprego, e facilitar a futura recuperación da actividade; e, en terceiro termo, adóptanse medidas de flexibilización de diversas actividades e procesos da Administración. Finalmente, refórzanse algunhas das medidas adoptadas na Real Decreto-Lei 8/2020, aprobado o pasado 17 de marzo, ademais de estenderse a duración das mesmas ata un mes despois do final do estado de alarma. Trátase de medidas que reforzan por tanto o empeño do Goberno «de que ninguén quede atrás», tal e como lembrou a ministra de Facenda e Portavoz, María Jesús Montero e que permiten «reforzar o escudo social fronte ao coronavirus», como explicou o vicepresidente de Dereitos Sociais e Axenda 2030, Pablo Iglesias.

1. En primeiro termo, suspéndense os desafiuzamentos durante seis meses desde a entrada en vigor do estado de alarma.

 2. En segundo lugar, implántase a renovación automática dos contratos de aluguer que venzan nos tres meses seguintes á entrada en vigor desta norma. Esta prórroga será de seis meses e nela manteranse os termos e condicións do contrato en vigor.

3. En terceiro lugar, establécese unha moratoria automática no pago da súa renda para aquel@s arrendatari@s en situación de vulnerabilidade cuxa persoa arrendadora sexa un gran garfo (tenedor/ propietario) de vivenda, tanto público como privado, incluído o Fondo Social de Vivenda das entidades financeiras. Enténdese como tal a quen posúa máis de dez inmobles.

 A moratoria no pago da renda prolongarase mentres dure o estado de alarma ou mentres persista a situación de vulnerabilidade, cun máximo de catro meses. Unha vez superada dita situación, a persoa inquilina devolverá a cota ou cotas non pagas ao longo dun período non superior a tres anos, sen que poida aplicárselle ningún tipo de penalización nin intereses.

4. En cuarto lugar, regúlase a moratoria para o caso no que a persoa arrendadora non sexa un gran garfo de inmobles, algo que sucede no 85% dos casos. Nestas circunstancias, a persoa inquilinoa, sempre que se atope en situación de vulnerabilidade, poderá solicitar un aprazamento no pago da súa renda.

A persoa arrendadora terá sete días para aceptalo, propoñer unha alternativa ou rexeitalo. No caso de que non haxa un acordo, a persoa inquilina  terá acceso a un programa de axudas transitorias de financiamento a custo cero con aval do Estado. A persoa inquilina poderá solicitar un crédito finalista, directamente pago ao arrendador, por importe de ata seis mensualidades da renda de aluguer, a devolver nun período máximo de dez anos. Este crédito non terá intereses, será concedido polas entidades de crédito e contará co aval do Estado, a través do Instituto de Crédito Oficial (ICO), que asinará o correspondente acordo co Ministerio de Transportes, Movilidad e Axenda Urbana. Para persoas que teñan problemas máis permanentes para o pago do aluguer, establécese tamén un novo programa de axudas directas ao aluguer sobre vivenda habitual e que poderán ser engadidas ás citadas anteriormente. A norma incorpora un programa específico para vítimas de violencia de xénero, persoas sen fogar e outras especialmente vulnerábeis, a fin de dotalas dunha solución habitacional inmediata. Establécese unha axuda de ata 600 euros ao mes, que pode elevarse en casos xustificados ata 900 euros, sempre cun límite do 100% da renda do inmoble. E engádense outros 200 euros para a atención dos gastos de mantemento, comunidade e subministracións básicos, cun límite do 100% dos mesmos.

En materia de vivenda, clarifícanse aspectos relacionados coa moratoria hipotecaria regulada no RDL8/2020. Así, o prazo de suspensión pasa de: un a tres meses; adáptase a acreditación de vulnerabilidade á situación derivada do estado de alarma, sendo suficiente nestas circunstancias cunha declaración responsable da persoa beneficiaria sobre a súa situación; e clarifícase que as cotas suspendidas non se abonan ao finalizar a suspensión, senón que todos os pagos restantes pospóñense por idéntico período. Tamén se engade aos autónomos entre os colectivos que poden beneficiarse desta moratoria. Coa mesma filosofía que a moratoria no pago de alugueres ou de hipotecas, o Real Decreto- Lei aprobado establece a posibilidade dunha moratoria nos créditos e préstamos non hipotecarios que axuden ás persoas en situación de vulnerabilidade, incluíndo os créditos ao consumo. Finalmente, habilítase ás corporacións locais para que utilicen o superávit de exercicios anteriores para adoptar medidas de apoio a colectivos vulnerábeis en materia de vivenda.

Outro dos eixos nos que profunda o novo paquete de medidas ten que ver con garantir as subministracións básicas a máis fogares. Así, amplíase o colectivo de potenciais perceptores do bono social eléctrico, ao que poderán acollerse de forma excepcional as persoas que se viron afectadas por medidas de regulación de emprego das súas empresas ou, no caso de autónomos, cesar a súa actividade ou ver reducidos os seus ingresos en máis dun 75%. Ademais, nun contexto no que, por unha maior permanencia no fogar derivada das medidas de contención e polo desenvolvemento no mesmo de actividades profesionais que, normalmente, realízanse fóra da vivenda habitual, establécense medidas para garantir a continuidade das subministracións enerxéticas e de auga no fogar, prohibíndose a súa suspensión por motivos distintos á seguridade da subministración.

Seguindo coa idea trasladada polo Goberno de non deixar a ninguén atrás nesta crise, establécense novas prestacións para colectivos que non tiñan dereito ás mesmas. Créase un subsidio extraordinario temporal para persoas empregadas do fogar que visen a súa xornada reducida ou o seu contrato extinguido como consecuencia do COVID-19. O importe desta prestación, que ten carácter retroactivo se a causa é a actual crise sanitaria, será o equivalente a un 70% da base reguladora da persoa empregada. Será compatible co mantemento doutras actividades, sen que, nese caso, a suma de retribucións poida exceder o importe do Salario Mínimo Interprofesional. Así mesmo, establécese que as persoas que tivesen un contrato temporal de duración de polo menos de dous meses que se extinguiu tras a declaración do estado de alarma e que non alcancen o período de cotización mínimo para percibir unha prestación por desemprego poden percibir un subsidio extraordinario equivalente ao 80% do importe mensual do Indicador Público de Renda de Efectos Múltiples (Iprem), establecendo requisitos de acceso en función da situación de rendas do fogar familiar.

Para aliviar as necesidades de liquidez dos cidadáns, amplíanse os supostos nos que se poden rescatar as achegas realizadas a plans de pensións, de forma que poderán recorrer ás mesmas as persoas que estean inmersas nun expediente de regulación temporal de emprego e as persoas utónomas que cesasen a súa actividade como consecuencia dos efectos do COVID-19.  

Adóptanse diferentes medidas de protección ao consumidor nos contratos de compravenda de bens e de prestación de servizos, sexan ou non de tracto sucesivo, cuxa execución sexa imposible como consecuencia da aplicación das medidas adoptadas na declaración do estado de alarma. Nestes casos, os consumidores poderán exercer o dereito para resolver o contrato durante un prazo de 14 días. Nos contratos de tracto sucesivo, paralizarase a cobranza de novas cotas ata que o servizo poida volver prestarse con normalidade, sen que isto supoña a rescisión do contrato. En canto a servizos prestados por varios provedores, caso, por exemplo, das viaxes combinadas, o consumidor poderá optar por solicitar o reembolso ou facer uso do bono que lle entregará a persoa organizadora ou, no seu caso, o/a comerciante polo miúdo. O devandito bono poderao utilizar no prazo dun ano desde a conclusión do estado de alarma. En caso de non utilizarse durante ese período, o consumidor poderá exercer o dereito de reembolso. No ámbito do sector de telecomunicacións, a norma matiza que a suspensión da portabilidade só afecta a aquelas operacións nas que exista necesidade das persoas usuarias de desprazarse fisicamente a tendas, ou de que se realicen intervencións físicas no seu domicilio, excepto en casos de forza maior. Ademais, e para evitar que o consumidor se poida ver perxudicado pola suspensión das operacións de portabilidade, establécese que as persoas usuarias non poidan ver as súas tarifas incrementadas durante o tempo en que non poidan solicitar un cambio de compañía. Finalmente, nun contexto no que as actividades de lecer están moi afectadas polas medidas de contención derivadas do estado de alarma, tamén se establecen limitacións na publicidade e nas actividades de promoción de determinadas actividades de xogo online.

ACo fin de aliviar a situación financeira de empresas e persoas autónomas afectadas pola actual crise, habilítase á Tesourería Xeral da Seguridade Social a conceder de forma excepcional moratorias no pago das cotizacións sociais. No caso das persoas autónomas, establécese que as que sexan beneficiarias da prestación por cesamento de actividade poderán abonar fóra de prazo e sen recarga as cotizacións do mes de marzo correspondentes aos días previos á declaración do estado de alarma.

Permítese que empresas e persoas autónomas que non teñan en vigor aprazamentos de pago de débedas coa Seguridade Social poidan solicitar ata o 30 de xuño de 2020 o aprazamento do pago das débedas que deban ingresar entre abril e xuño de 2020 sen que se aplique ningún interese. Para o acceso á prestación extraordinaria por cesamento de actividade, adáptase a norma para contemplar a situación de determinados colectivos que teñen un alto grao de estacionalidade, como o agrario, o da cultura, os vinculados a acontecementos como a Semana Santa ou outros. Facilítase, así mesmo, a realización de todos os trámites relativos a aprazamentos no pago de débedas, moratorias ou devolucións de ingresos indebidos a través do Sistema REDE de comunicación electrónica.

Ademais, establécense diferentes medidas para que as persoas autónomas e as empresas que se viron afectadas polo COVID-19 poidan flexibilizar o pago de subministracións básicas como a luz, a auga ou o gas, chegando mesmo á posibilidade de suspender o seu pago. As cantidades debidas abonaranse como máximo nos seis meses seguintes á finalización do estado de alarma. A norma establece tamén unha serie de medidas que, ao igual que en RDL pasados, perseguen preservar ao máximo o emprego. Neste sentido, adáptanse os compromisos de mantemento do emprego durante o prazo de seis meses fixados no               RDL 8/2020 ás particularidades de determinados sectores, en particular as vinculadas ao mundo da cultura, atendendo á súa variabilidade e aliñamento con eventos concretos.

Tamén se flexibilizan os procedementos das convocatorias de préstamos ou axudas da Secretaría Xeral de Industria e da Peme. Neste sentido, as garantías para novos préstamos en proceso de resolución poderán presentarse unha vez finalice o estado de alarma. Así mesmo, poderanse solicitar modificacións nos cadros de amortización de préstamos xa concedidos a proxectos industriais. Establécense criterios de gradación no cumprimento de programas financiados pola citada Secretaría Xeral. Amplíase en 60 millóns de euros a dotación para CERSA (Compañía Española de Reafianzamiento), co fin de que poida avalar un maior número de operacións. Habilítase ao ICEX para a devolución ás empresas que incorresen en gastos non recuperables polas cotas pagadas para a participación en feiras ou outras actividades de promoción internacional que fosen convocadas pola institución e víronse canceladas, aprazadas ou afectadas polo COVID-19. Suspéndese, durante un período dun ano e sen necesidade de solicitude previa, o pago de intereses e amortizacións dos créditos concedidos pola Secretaría de Estado de Turismo. Inclúese ao CDTI entre os organismos que poderán axilizar as axudas e achegas ao sector empresarial, co fin de fomentar a innovación na loita contra a pandemia, así como garantir o adecuado funcionamento do tecido empresarial. Permitirase así tanto o rápido financiamento de prototipos como poder dispoñer a industrialización de produtos sanitarios considerados de urxencia.

Doutra banda, introdúcese flexibilidade na comercialización de combustibles, dado o descenso do consumo e a menor rotación dos tanques de almacenamento sobre o previsto, de forma que se permite atrasar a data de inicio de comercialización de gasolinas con especificación estival, podéndose vender ata o 30 de xuño de 2020 gasolinas cuxa presión de vapor e destilado presente uns límites comprendidos entre o límite mínimo de verán e o máximo de inverno. E amplíase en dous meses desde a finalización do estado de alarma os permisos de acceso e conexión ás redes eléctricas establecidos na Lei 24/2013 do Sector Eléctrico, co fin de dar seguridade xurídica aos promotores de proxectos de xeración eléctrica, dos que dependen cuantiosos investimentos imprescindibles para o cumprimento dos obxectivos de penetración de novas renovables.

O Real Decreto-Lei permite que as persoas empregadas públicas, sen modificación das súas circunstancias laborais, poidan realizar tarefas distintas ás do seu posto de traballo e apoiar voluntariamente aquelas áreas e actividades de carácter sanitario, sociosanitario, de emprego, para a protección de colectivos vulnerables e aquelas outras que requiran un reforzo en materia de persoal como consecuencia da situación provocada polo COVID-19.

Do mesmo xeito, habilítase a que o persoal sanitario xubilado poida retornar ao traballo, compatibilizando a súa actividade coa percepción da súa pensión.

Doutra banda, permítese que os ingresos derivados da cotización por formación profesional poidan aplicarse ao financiamento de calquera das prestacións e accións do sistema de protección por desemprego, incluíndo, desta maneira, finalidades máis amplas que a mera formación.

Dadas as actuais circunstancias, concédese ás fundacións bancarias que tivesen un plan de desinversión xa aprobado polo Banco de España ampliar ata en dous anos o prazo co que contasen. En caso de optarse por esta ampliación, deberase dotar un fondo de reserva cunha dotación anual de, polo menos, o 50% dos importes recibidos da entidade de crédito da que sexan accionistas en concepto de dividendo. En materia de investimento, adóptase unha norma de carácter macroprudencial, habilitando á Comisión Nacional do Mercado de Valores para modificar os requisitos aplicables ás sociedades xestoras de institucións de investimento colectivo.